Kuliah Maghrib 13 Mei 2025, Ustaz Haji Mohd Asri Awang

Tarikh	Penceramah	Tajuk
14/05/2025	Ustaz Mohd Asri Awang	—

Nota Kuliah

 

---

MUKADDIMAH

Segala puji bagi Allah Subhanahu wa Ta'ala yang dengan izin-Nya, hamba-hamba-Nya masih dapat mendekatkan diri kepada-Nya bagi mencari keberkatan dalam kehidupan. Mudah-mudahan Allah memandang dengan pandangan rahmat dan menguatkan hati serta kehidupan hingga ke akhir hayat. Selagi diberi kemampuan, masjid menjadi tempat utama untuk kembali. Masjid ialah tempat yang didatangi setiap hari, dan tidak ada tempat lain yang dianjurkan untuk dikunjungi dengan tujuan ibadah melainkan tiga masjid: Masjid al-Haram, Masjid Nabawi, dan Masjid al-Aqsa. Sebagaimana sabda Rasulullah ﷺ.

Janganlah kamu bersusah payah mengembara (atau bermusafir bagi tujuan ibadah) melainkan pada tiga buah masjid iaitu masjid al-Haram, masjid Rasulullah SAW (Nabawi) dan juga masjid al-Aqsa. — HR. Bukhari no.1189

Selain tiga masjid tersebut, kehadiran ke mana-mana masjid tetap menjadi wasilah untuk berhubung dengan Allah. Kedamaian yang dikurniakan ketika berada di rumah Allah merupakan anugerah yang tidak ternilai. Mereka yang dalam keadaan risau, apabila berada di masjid, Allah campakkan ketenangan dalam diri mereka. Walaupun tidak dapat menyelesaikan semua masalah kehidupan, namun ketenangan itu cukup sebagai penawar.

Nilai tersebut tidak boleh diukur dengan wang ringgit. Ia lahir daripada sifat tunduk dan merendah diri kepada Allah. Dan yang demikian itu merupakan asas kepada taqwa. Maka masjid ini berdiri atas dasar taqwa, sebagaimana yang dikehendaki dalam agama.

---

HUKUM PERKAHWINAN KERANA SUSUAN

Terdapat tujuh golongan wanita yang diharamkan untuk dikahwini kerana sebab susuan. Dalam al-Quran hanya disebut dua golongan sahaja secara langsung, namun dalam hadis dinyatakan dengan lebih lengkap bahawa terdapat tujuh kesemuanya.

1. Ibu Susuan

Golongan pertama ialah ibu susuan. Sebagai contoh, jika seorang bayi disusukan oleh seorang wanita sehingga cukup syaratnya, seperti penyusuan berlaku sebelum umur dua tahun dan sebanyak lima kali kenyang (mengikut pendapat yang sahih), maka bayi tersebut menjadi anak susuan kepada wanita tersebut. Sekiranya wanita itu bersuami, maka suaminya juga menjadi bapa susuan kepada bayi itu. Maka bayi itu menjadi anak susuan pasangan tersebut, dan haram untuk berkahwin dengan mana-mana dari kalangan mereka atau anak-anak kandung mereka.

Ibu kepada wanita yang menyusukan bayi itu pula menjadi nenek susuan kepada bayi tersebut, sebagaimana nenek kandung, dan hukum pengharaman perkahwinan adalah kekal selama-lamanya. Hubungan ini mengikat sebagaimana hubungan darah dan tidak boleh dikahwini selama-lamanya.

Ini bermaksud bahawa hukum pengharaman perkahwinan kerana susuan sama seperti hukum pengharaman kerana nasab.

2. Adik-beradik Susuan

Golongan kedua yang diharamkan ialah adik-beradik susuan. Apabila seorang bayi disusukan oleh seorang wanita, maka semua anak wanita tersebut menjadi adik-beradik susuan kepada bayi itu. Hubungan mereka adalah sebagaimana adik-beradik kandung, dan pergaulan antara mereka perlu mengambil kira batas-batas mahram.

Oleh sebab itu, sesiapa yang terlibat dalam susuan hendaklah mencatat dan merekodkan hubungan susuan tersebut dengan jelas bagi mengelakkan kekeliruan pada masa akan datang. Ini kerana hubungan susuan boleh menjadikan seseorang itu mahram selama-lamanya.

3. Anak kepada Adik-beradik Lelaki Susuan

Golongan ketiga ialah anak perempuan kepada adik-beradik lelaki susuan. Sekiranya seorang lelaki mempunyai adik-beradik lelaki susuan, maka anak-anak perempuan kepada adik-beradik susuan tersebut adalah mahram kepadanya. Maka, mereka diharamkan untuk dinikahi selama-lamanya kerana hubungan susuan tersebut.

4. Anak Saudara Perempuan Susuan

Golongan keempat yang haram dikahwini ialah anak saudara perempuan susuan, iaitu anak kepada adik-beradik perempuan susuan. Jika seseorang lelaki menyusu dengan seorang wanita, maka anak kepada adik-beradik perempuan susuan itu juga dianggap sebagai mahram kepadanya. Maka, mereka tidak boleh dikahwini.

5. Ibu Saudara Susuan

Golongan kelima ialah ibu saudara susuan, iaitu adik-beradik kepada bapa susuan atau ibu susuan. Mereka adalah mahram kepada seseorang yang menjadi anak susuan kepada keluarga tersebut. Maka, seseorang itu tidak boleh mengahwini ibu saudara susuan walaupun tidak mempunyai pertalian darah sebenar, kerana hukum susuan menyamakan kedudukan dengan nasab.

6. Anak Perempuan kepada Ibu Susuan

Golongan keenam ialah anak perempuan kepada ibu susuan. Sekiranya seorang wanita menyusukan seorang bayi, maka anak-anak perempuan wanita itu adalah adik-beradik susuan kepada bayi tersebut. Maka, mereka tidak boleh dikahwini kerana berada dalam kategori mahram.

7. Anak Perempuan yang Disusukan oleh Isteri

Golongan ketujuh ialah wanita yang disusukan oleh isteri kepada seorang lelaki. Contohnya, jika seorang bayi perempuan disusukan oleh isteri kepada seseorang lelaki, maka lelaki itu menjadi bapa susuan kepada bayi tersebut. Maka, anak perempuan susuan itu adalah mahram dan tidak boleh dikahwini oleh lelaki tersebut.

---

Gambar-Gambar

Nota